Zaledwie 500 mln zł mniej wart jest majątek Zygmunta Solorza-Żaka, twórcy Polsatu, który inwestuje dziś m.in. w internet. Trzecie miejsce zajął Leszek Czarnecki, twórca grupy finansowej Getin. Na jego przykładzie, a także na przykładzie Romana Karkosika czy Michała Sołowowa, najlepiej widać, że giełda znów pozwoliła zarabiać. Przed rokiem to oni najbardziej ucierpieli z powodu giełdowej bessy.
Lista 100 Najbogatszych Polaków 2010
1. Jan Kulczyk
7,1 mld zł
Przewodzi rankingowi od lat. Dlaczego? Jest jednym z biznesmenów, którzy potrafią wybrać idealny moment na wyjście z inwestycji. Świetnie pokazuje to jego udział w prywatyzacji polskiego sektora piwowarskiego. W 1993 r. Kulczyk Holding kupił od skarbu państwa 51 proc. akcji Browarów Lech. Szesnaście lat później zamienił swój pakiet 28,1 proc. akcji Kompanii Piwowarskiej na akcje SABMiller (3,4 proc. kapitału zakładowego) wyceniane obecnie na 5,3 mld zł. To dziś główny składnik majątku Jana Kulczyka.
Wcześniej pozwolił Lechowi się rozwinąć: w 1995 r. znalazł dla Browarów Lechinwestora strategicznego South African Breweries Limited. W wyniku połączenia Tyskich Browarów Książęcych i Lech Browary Wielkopolski powstała Kompania Piwowarska. A w 2003 r. dołączył do niej Browar Dojlidy w Białymstoku. Kompania stała się największym przedsiębiorstwem piwowarskim w Polsce z ponad 40-procentowym udziałem w rynku (sprzedaje 15 mln hektolitrów piwa rocznie). Mimo bajecznej dywidendy, którą wypłaciła rok temu Kompania Piwowarska, Jan Kulczyk zdecydował się zamienić jej akcje na udziały w SABMiller i wybrał na to idealny moment. Branża piwna w Polsce znalazła się właśnie pod kreską z powodu spadku konsumpcji piwa o 9 proc.
Główny wehikuł biznesowy, który napędza jego interesy, to spółka Kulczyk Investments z siedzibą w Luksemburgu i biurami w Warszawie, Londynie, Kijowie oraz Dubaju. Kulczyk zapowiada stworzenie największej prywatnej polskiej grupy energetycznej. Miałyby do niej wejść gdańska spółka energetyczna Energa (ma być sprywatyzowana w tym roku)oraz Lotos (druga co do wielkości spółka paliwowa w Polsce, z 53-procentowym udziałem skarbu państwa w akcjonariacie).
Ważny fragment tej układanki to Kulczyk Oil Ventures, spółka od 25 maja notowana na GPW. Dzięki pozyskanemu na giełdzie kapitałowi KOV przejął wydobywającą gaz na Ukrainie spółkę KUB-Gas, finansuje też nowe odwierty w roponośnych złożach w Brunei oraz badania złóż w Syrii.
Kulczyk ma także 10 proc. akcji w Aurelian Oil & Gas PLC, która już rozpoznała duże złoża gazu na zachód od Poznania i wkrótce planuje uruchomienie ich wydobycia.
Do cennych aktywów holdingu należy Kulczyk Pon Investment B.V. To czołowa grupa motoryzacyjna w Polsce, która importuje i sprzedaje samochody marek VW, Audi i Porsche. Prowadzi również sprzedaż samochodów marki Bentley. Kulczyk Pon Investment składa się z kilku podmiotów: Kulczyk Tradex – firmy importującej VW, Audi i Porsche do Polski (roczna sprzedaż wynosi ok. 30 tys. aut), czterech spółek sprzedających samochody różnych marek, m.in. VW, Audi, Škoda i Bentley, a także 40 proc. udziałów w Volkswagen Bank Polska. W ubiegłym roku Jan Kulczyk został też większościowym akcjonariuszem jednej z największych firm logistycznych w Polsce – Pekaes.
W portfelu ma także inwestycje związane z infrastrukturą, m.in. 24 proc. akcji w Autostradzie Wielkopolskiej. Spółka ta wybudowała 150-kilometrowy odcinek trasy z Konina do Nowego Tomyśla i zarządza nim, a w ubiegłym roku otrzymała w Europejskim Banku Inwestycyjnym kredyt w wysokości 1 mld euro na dokończenie autostrady w kierunku granicy niemieckiej.
Wymieniać można jeszcze długo, bo ostatni kryzys nie był dla Jana Kulczyka powodem do zmartwień, ale okazją do kolejnych inwestycji.
„Dżejkej", jak mówią o Kulczyku jego współpracownicy, nie zajmuje się codziennym zarządzaniem, lecz planowaniem i podejmowaniem strategicznych decyzji. – Wskazuje nam tory, kierunek jazdy, maszynistęi rodzaj pociągu, ale poszczególne wagony do pociągu dobierają już jego menedżerowie – mówi bliski współpracownik biznesmena.
Kulczyk podkreśla, że nie boi się zatrudniać mądrzejszych od siebie. W dream teamie najbogatszego Polaka pracuje m.in. Dariusz Do grona przyjaciół i partnerów biznesowych Jan Kulczyk zalicza Ala Gore’a, byłego wiceprezydenta USA, multimiliardera Mioduski (prezes Kulczyk Investment, prawnik, który ukończył Harvard i pracował m.in. w nowojorskiej kancelarii White & Case) czy Tim Elliott (pracował dla słynnej rodziny kanadyjskich naftowców – Lundin), a także wielu zagranicznych menedżerów z Austrii, Anglii, a nawet z Indii. O nim samym współpracownicy mówią krótko: „Właściwie nigdy nie odpoczywa". W wolnych chwilach przegląda firmowe papiery, gdy relaksuje się na swoim jachcie, to jednocześnie przyjmuje gości biznesowych.
Od kilku lat mieszka za granicą, ostatnio najczęściej jest widywany w Szwajcarii, dba o swój wizerunek międzynarodowego biznesmena. Do grona przyjaciół oraz partnerów biznesowych zalicza m.in. brata sułtana Brunei, byłego wiceprezydenta USA i noblistę Ala Gore’a, hinduskiego multimiliardera Lakshmiego Mittala, znanego m.in. z prywatyzacji polskich hut. Jak przystało na miliardera, bywa w rezydencjach w Londynie, na Florydzie, na jednej z wysp Morza Śródziemnego, a także w kurortach na południu Francji.
2. Zygmunt Solorz-Żak
6,6 mld zł
Założyciel i do dziś większościowy udziałowiec Polsatu, pierwszej prywatnej telewizji w Polsce (wycenia się ją na 2,5 mld zł). Kontroluje też notowany na warszawskiej giełdzie Cyfrowy Polsat, lidera na polskim rynku telewizji cyfrowej, który w tym roku rozszerzył ofertę o szerokopasmowy internet. Dwa lata temu Solorz dokonał majstersztyku: tuż przed końcem długotrwałej hossy na polskim rynku kapitałowym sprzedał na warszawskiej giełdzie – wraz ze swym współpracownikiem, Hieronimem Rutą – po bardzo dobrej cenie 25-procentowy pakiet akcji Cyfrowego Polsatu. Zarobili na tym obaj ponad 800 mln zł. Solorz miał co inwestować. Wiosną ubiegłego roku kupił więc klub piłkarski Śląsk Wrocław, z którego chce uczynić maszynkę do zarabiania pieniędzy.
Sprzyja mu też aura polityczna, jest w dobrych stosunkach z politykami PO. A to nie jest bez znaczenia, bo jeśli Solorz dogada się z rządem, to może zrobić świetny interes na Zespole Elektrowni Pątnów – Adamów – Konin (PAK), w którym ma połowę udziałów, a druga połowa należy do państwa. PAK to jeden z największych i najbardziej zyskownych producentów prądu w kraju. Resort skarbu właśnie sprzedaje udziały państwa w tej firmie. Jedyna spółka, która złożyła wiążącą ofertę kupna, to Rafako kontrolowane przez Solorza. 54-letni Solorz-Żak zajął się interesami w latach 80., zaczynał od firmy przewożącej paczki z Niemiec do Polski. Potem importował samochody z NRD i Rumunii. Oprócz telewizji inwestował też w telekomunikację (Era i operator telefoniczny Sferia) i energetykę, kupując od państwa udziały w PAK. Poprzez inną swą firmę, Elektrim, nabył Port Praski, czyli 38 ha atrakcyjnych gruntów inwestycyjnych położonych blisko centrum Warszawy.
Do portfolio jego inwestycji należą też m.in. Invest-Bank, ATM Grupa (największy w Polsce producent telewizyjny), Powszechne Towarzystwo Emerytalne Polsat i Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie Polisa-Życie.
Obroty trzech największych firm Solorza: elektrowni PAK, Polsatu i Cyfrowego Polsatu, sięgnęły w 2009 r. 4,3 mld zł. Kryzys odcisnął się tylko na jego telewizji, której przychody spadły w ubiegłym roku o 12,5 proc., czyli bardziej niż jej głównego konkurenta – TVN.
3. Leszek Czarnecki
4,3 mld zł
Główny udziałowiec spółki deweloperskiej LC Corp i twórca grupy finansowej Getin Holding, która składa się m.in. z Getin Noble Banku, Noble Funds TFI, Domu Maklerskiego Noble Securities, spółki Open Finance, Towarzystwa Ubezpieczeniowego Europa (wicelidera polskiego rynku ubezpieczeń na życie) oraz banków na Ukrainie i Białorusi. Wciąż należy do niego ponad połowa akcji Getin Holdingu. Rok temu ten pakiet był wart jedynie 3,15 mld zł. Było to spowodowane kryzysem i paniką na rynkach finansowych. W ostatnich miesiącach Czarnecki przystąpił do ofensywy. W jej wyniku lokaty zdeponowane w Getin Banku zwiększyły się o prawie 12 mld zł – do 28 mld zł. Firma przejęła kulejącego pośrednika finansowego, spółkę Finamo (konkurenta Open Finance),a od General Motors za 125 mln zł polski oddział banku samochodowego GMAC. Teraz z powodzeniem rozwija sieć punktów poradnictwa księgowo-finansowego dla małych firm Tax Care. Czarnecki właśnie wznowił budowę drapacza chmur Sky Tower we Wrocławiu, którą wstrzymał półtora roku temu ze względu na kryzys. To najbardziej wymowny dowód na to, że interesy znów idą dobrze.
Ma 48 lat. Jest absolwentem Politechniki Wrocławskiej i doktorem nauk ekonomicznych Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Biznesem zajął się 25 lat temu, zakładając Przedsiębiorstwo Hydrotechniki i Inżynierii TAN SA. Na początku lat 90. stworzył pierwszą w Polsce firmę leasingową, Europejski Fundusz Leasingowy. To ona pozwoliła mu wypłynąć na szersze wody. Sam Getin powstał w 1996 r.
Chętnie dzieli się swoim sukcesem. Bywa częstym prelegentem na uczelniach i opowiada, jak zarobić pierwszy milion.
4. Marek Mikuśkiewicz z rodziną
3,9 mld zł
W 1988 r. 60-letni dziś biznesmen założył MarcPol," pierwszą polską prywatną sieć handlową. W tym samym roku zaprosił go do siebie Sam Walton," guru światowego handlu detalicznego," który zaproponował Mikuśkiewiczowi włączenie sieci do jego imperium Wal-Mart. Mikuśkiewicz nie przyjął tej propozycji. Słynny Amerykanin powiedział mu wówczas," że ma rację," bo każde przemyślane przedsięwzięcie handlowe w kraju rozpoczynającym transformację skazanejest na sukces. Dziś sieć MarcPol liczy około 340 dużych sklepów i centrów handlowych. W ubiegłym roku placówki handlowe będące pod kontrolą biznesmena odnotowały około 5,"5 mld zł przychodów. W 2009 r. sieć powiększyła się o 22 centra handlowe. Obecnie trwa uruchamianie kolejnych 16 centrów i supermarketów (m.in. w Płońsku," Tłuszczu," Łukowie," Kozienicach," Tomaszowie Mazowieckim," Mławie," Ostrowi Mazowieckiej," Żyrardowie," Radomiu," Garwolinie," na warszawskim Wilanowie). Firma ma własne zakłady przetwórstwa spożywczego.
Do Mikuśkiewicza należą liczne nieruchomości (m.in. niemal 90 ha przy lotnisku Modlin," działki na pl. Defilad w Warszawie,"na Śląsku i Mazurach) warte szacunkowo 1,"5-1,"7 mld zł. Przedsiębiorca zainwestował także ponad 100 mln zł na GPW. MarcPol SA jest strukturą zarządzającą holdingu składającego się z kilku firm," m.in. MarcPol JV," MarcPol Detal," Polska Korporacja Handlu. Holding rozpoczyna budowę osiedla dla kilkunastu tysięcy mieszkańców w Warszawie przy ulicy Marywilskiej. W tym roku Polski Klub Biznesu przyznał MarcPolowi SA tytuł Firmy XX-lecia," a Mikuśkiewicza nagrodzono statuetką Businessmana XX- -lecia.
Obecnie majątek Marka Mikuśkiewicza rozdzielony jest między członków jego najbliższej rodziny.
5. Michał Sołowow
2,7 mld zł
Przemysłowiec i rajdowiec," dwukrotny wicemistrz Europy. Jest głównym udziałowcem Cersanitu (nr 1 w Polsce i w Europie Środkowej w produkcji i sprzedaży płytek łazienkowych," także duży producent ceramiki sanitarnej)," Barlinka – jednego ze światowych liderów w produkcji podłóg drewnianych," firmy chemicznej Synthos – największego w Europie wytwórcy kauczuków emulsyjnych,"spółki Echo Investment – dewelopera inwestującego m.in. w centra handlowe. Jego firmy mają łącznie ponad 5 mld zł rocznych przychodów," czyli więcej niż np. Bank Zachodni WBK," ING Bank Śląski (jedne z największych polskich banków)," Żywiec (wicelider krajowego rynku piwa) czy Lidl Polska," właściciel setek supermarketów dyskontowych.
Cersanit," Barlinek i Synthos mają duże fabryki za granicą," m.in. na Ukrainie," w Rumunii i Czechach. Dwie pierwsze firmy należą także do rynkowych liderów na Ukrainie i w Rosji. Tamtejszą recesję wykorzystały do powiększenia swychudziałów w rynku. Firmy kontrolowane przez Sołowowa nieźle poradziły sobie z kryzysem," choć działają w branżach," które dotknął on szczególnie mocno (przychody Synthosu," spółki Echo Investment i Cersanitu w 2009 r. spadły nieznacznie," a Barlinka mimo kryzysu w budownictwie wzrosły o prawie 15 proc.). Zawdzięczają to także przezorności," np. firma Echo Investment nie kupowała działek pod inwestycje w 2007 r.," gdy ich ceny były zawyżone.
Sołowow (48 lat) ukończył Politechnikę Świętokrzyską. Pierwsze większe pieniądze zarobił na wydawaniu prasy i deweloperce.
6. Jerzy Starak z żoną
2,66 mld zł
Interesy na dużą skalę 63-letni Jerzy Starak prowadził już w PRL." Założył wtedy jedną z największych firm polonijnych – Comindex." W latach 90." wprowadził do Polski m."in." Nutricię i Colgate- -Palmolive." Potem skupił się na branży farmaceutycznej." Dziś perłą w koronie jego firm jest Polpharma, jeden z największych producentów leków w kraju." W ubiegłym roku jej przychody sięgnęły miliarda złotych." Firma Jerzego Staraka i jego żony Anny Woźniak-Starak jest ekspansywna – w tym roku zdążyła już przejąć antybiotykową część Biotonu,spółki Ryszarda Krauzego, a teraz ostrzy sobie zęby na prywatyzowaną właśnie Polfę Warszawa."
Starakowie inwestowali również w fabryki oleju." Dziś należy do nich jedna czwarta akcji Zakładów Przemysłu Tłuszczowego „Kruszwica", największego producenta tłuszczów roślinnych w kraju, właściciela tak popularnych marek jak Kujawski i Bartek (oleje rzepakowe) oraz Smakowita (margaryna)." Przymierzali się także do produkcji biopaliw, ale ostatecznie się na to nie zdecydowali." Mają też udziały w Herbapolu Lublin, jednym z liderów rynku zielarskiego w Polsce." Jerzy Starak jest absolwentem Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie."
7. Roman i Grażyna Karkosikowie
2,56 mld zł
Bywa nazywany polskim Warrenem Buffettem." Mimo chudych lat 2006-2008, kiedy jego majątek na papierze zmniejszył się z 5,7 mld zł do 1,6 mld zł, 59-letni Roman Karkosik dla wielu inwestorów jest wciąż wyrocznią." Tym bardziej że ubiegły rok był łaskawy dla Karkosika i jego żony Grażyny, która wraz z nim inwestuje w giełdowe spółki." Impexmetal (handel metalami nieżelaznymi), w którym Karkosik ma 61,4 proc." udziałów, wypracował 26,8 mln zł zysku." Rok wcześniej odnotował ponad 100 mln zł straty." Na plus ze 166-milionowej straty wyszedł też Boryszew (producent chemikaliów i tworzyw sztucznych) – zarobił 39,7 mln zł." Ale największa spółka Karkosików – Alchemia (przemysł hutniczy), której wycena giełdowa wynosi około 1,4 mld zł, zarobiła tylko 17 mln zł, co oznacza zmniejszenie zysku w porównaniu z 2008 r." o ponad 50 proc." Również w ubiegłym roku zaczęła działać telefonia komórkowa wRodzinie." To sieć firmowana przez fundację Lux Veritatis ojca Tadeusza Rydzyka, a także firmę CenterNet, którą Karkosikkontroluje przez spółkę NFI Midas." Ostatnio sprzedał 49 proc." udziałów w spółce Nova Capital, do której należy większość akcji NFI Midas." Nabywcą jest firma Aero 2, kontrolowana przez Zygmunta Solorza-Żaka." Roman Karkosik zaczynał od produkcji oranżady,kabli i skupu złomu, dziś jest krezusem." Jest właścicielem klasycystycznego pałacyku w Kikole niedaleko Czerniakowa, w którym mieszkał kiedyś Fryderyk Chopin." Karkosik kupił pałac w ruinie i przekształcił w okazałą rezydencję."
8. Tadeusz Chmiel
1,91 mld zł
Twórca meblarskiej potęgi Black Red White," która ma ok. 20 proc. udziałów w polskim rynku mebli. W ubiegłym roku przychody firmy wyniosły ponad 2 mld zł," a jej zyski sięgają regularnie ok. 200 mln zł rocznie.
54-letni przedsiębiorca zaczynał w latach 90. od ręcznej produkcji w swoim warsztacie w Biłgoraju. Początkowo samodzielnie konstruował nawet maszyny do obróbki drewna. Tadeusz Chmiel to jeden z najbardziej skrytych polskich miliarderów. Żyje bardzo skromnie," stroni od publicznych wystąpień," mediów i wywiadów. Nie znają go nawet pracownicy BRW – krąży anegdota," że pewnego razu zrugali go robotnicy," kiedy chodził po hali produkcyjnej w Biłgoraju.
Black Red White zaczyna się upodabniać do szwedzkiej Ikei," choć celuje w klienta z grubszym portfelem. W 11 wielkopowierzchniowych salonach firmowych pojawiły się działy z dodatkami do wyposażenia wnętrz," oświetleniem," są restauracje," a także papierowe „metrówki"," darmowe ołówki i notatniki. Chmiel ostatnio angażuje się we wspieranie młodych talentów biznesowych. Z dwoma młodymi wspólnikami założył m.in. spółkę Start Biznes," która inwestuje w serwisy internetowe.
9. Dariusz Miłek
1,8 mld zł
Założona i kontrolowana przez niego giełdowa spółka NG2 to największy sprzedawca butów w Polsce (sieci CCC," Boti," Quazi). W ubiegłym roku sprzedała 18 mln par butów," co przyniosło jej 86 mln zł zysku. NG2 wyceniana jest na ponad 2 mld zł. Miłek jest właścicielem połowy akcji (częściowo za pośrednictwem zagranicznej spółki Luxprofi).
Przedsiębiorca rozpoczynał biznes 20 lat temu od skromnego stoiska z butami na targowisku w Lubinie. Dziś w tym miejscu stoi centrum handlowe Cuprum Arena (Miłek jest jego współwłaścicielem). Wraz z nieruchomościami kupionymi pod mające powstać podobne galerie handlowe w Kielcach," Olsztynie i Lesznie wyceniane jest na prawie 600 mln zł.
Miłek nie stroni od nietypowych przedsięwzięć. Z aktorem Piotrem Adamczykiem założył spółkę produkującą filmy Aperto Films – pierwszy film zrobiony przez firmę," „Rezolucja 819"," otrzymał główną nagrodę na festiwalu w Rzymie.
Przedsiębiorca nadal mieszka w Lubinie," a w Warszawie tylko bywa. Ma kilka luksusowych posiadłości," m.in. odrestaurowany pałac z parkiem i jeziorem w Łącku koło Płocka. Jako były kolarz nie żałuje pieniędzy na sponsorowanie sportu. Wspiera m.in. drużynę koszykarek z Polkowic oraz zawodowe teamy kolarzy szosowych i kolarek górskich CCC Polkowice z Mają Włoszczowską," srebrną medalistką olimpijską z Pekinu.
10. Jarosław Pawluk
1,6 mld zł
Miał niezwykłe szczęście," sprzedając 75 proc. udziałów w swojej kolejowej firmie CTL Logistics jeszcze w czasie boomu gospodarczego i przed załamaniem na polskim rynku przewozów kolejowych. O jego spółkę biło się dwóch gigantów: Railion z grupy Deutsche Bahn i brytyjski fundusz Bridgepoint (wygrał ten drugi). Dzięki temu Pawluk uzyskał bardzo dobrą cenę: 1,"4 mld zł. Mediom mówił," że zdecydował się na sprzedaż swojej firmy," żeby mieć więcej czasu dla rodziny.
Z wykształcenia jest chemikiem," ma 49 lat. W połowie lat 80. wyjechał do Niemiec. Pracował w koncernie Rutgers," zajmował się handlem surowcami. W 1992 r. odszedł i założył własną firmę spedycyjną Chem Trans Logistics," która potem przekształciła się w spółkę CTL Logistics zajmującą się przewozem towarów koleją. W ciągu paru lat wyrosła z niej największa prywatna kolej towarowa w Polsce z własnymi terminalami przeładunkowymi i kilkoma tysiącami wagonów. Dziś ma 10 proc. polskiego rynku kolejowych przewozów towarowych. Chce zostać liderem w transportowaniu po torach towarów między Rosją," Ukrainą," Białorusią a Europą Zachodnią.
Pawluk jest dziś członkiem rady nadzorczej CTL Logistics. Niezależnie od tego inwestuje w energetykę wiatrową i produkcję podkładów kolejowych.
11. Rodzina Jana Wejcherta
1,6 mld zł
Jan Wejchert zmarł nagle w październiku zeszłego roku w wieku 59 lat. Od lat tworzył nierozłączny tandem z Mariuszem Walterem, był współwłaścicielem Grupy ITI. Wejchert zaczął od produkcji keczupu, ale jego przedsięwzięcia w Polsce po 1989 r. cechował rozmach. Często dobry interes widział tam, gdzie inni mówili o marnowaniu pieniędzy. Tak było chociażby z projektem budowy pola goflowego w Brześcach koło Warszawy. Rodzina Wejchertów (żona Aldona i dzieci Łukasz, Agata, Victoria, Bruno i Charlotte), która przejęła majątek, kontynuuje budowę. Wejchertowie kontrolują 64 proc. udziałów w ITI. Koncern jest większościowym udziałowcem m.in. Grupy TVN (56,4 proc. akcji), Multikina (86 proc.), drugiej pod względem wielkości sieci kinowej w Polsce, wydawnictwa Pascal (100 proc.), „Tygodnika Powszechnego" (53 proc.), klubu Legia Warszawa (100 proc.). Do Grupy TVN należy portal internetowy Onet.pl. Po śmierci Jana Wejcherta spadkobiercy wspólnie podejmują decyzje biznesowe, a przedstawicielem rodziny w komitecie wykonawczym ITI jest Łukasz Wejchert, obecnie prezes Onet.pl i wiceprezes zarządu Grupy TVN. Aldona Wejchert zasiada m.in. w radzie nadzorczej ITI. Do rodziny Wejchertów należy centrum handlowe Stara Papiernia w Konstancinie-Jeziornie i Pałac Sobańskich w centrum Warszawy.
12. Aleksander Gudzowaty z rodziną
1,5 mld zł
Zgromadzony majątek pozwalałby mu na dostatnie życie rentiera, ale Gudzowaty zapowiada, że będzie pracował „do końca". Ma 72 lata, pije sok brzozowy, na początku roku ponownie się ożenił. Stoi na czele Bartimpeksu, choć większościowym akcjonariuszem jest już jego syn Tomasz Gudzowaty (ma 69 proc. akcji). Bartimpex i jego udziały w Gas-Tradingu to ostatnie z dużych przedsięwzięć, które pracują na konto miliardera (według ostatnich danych Bartimpex zarobił na czysto 95 mln zł). W 2006 r. sprzedał akcje firmy Cigna STU ubezpieczającej gazociągi oraz przewóz towarów do Rosji. Rok później pozbył się 80 proc. akcji Banku Współpracy Europejskiej, powołanego do obsługi rosyjskich transakcji. Gudzowaty działa też na krajowym rynku biopaliw, na którym – jak podkreśla – zainwestował 160 mln dolarów.
13. Marek Profus
1,46 mld zł
Aż w 33 krajach ma swoje biura Międzynarodowa Giełda Towarowa założona przez Marka Profusa i jego żonę Gabrielę. W 2009 r. firma miała obroty w wysokości4,2 mld dolarów (o 17 proc. więcej niż rok wcześniej), zyski wzrosły o 61 proc. To zwiększyło majątek Profusa o 22 proc. w stosunku do 2008 r. Giełda Profusów specjalizuje się w handlu m.in. bronią, żywnością, paliwami, metalami, węglem, chemikaliami i surowcami. Realizuje kontrakty m.in. w Chinach, Indiach, Rosji, Japonii, USA, Europie Zachodniej, Afryce i Australii. Profus ma 58 lat. Pierwsze pieniądze zarobił w 1971 r., kupując w NRD kilkunastoletnie auto marki Pobieda i sprzedając je z czterokrotnym zyskiem. Na początku lat 90. miał 900 sklepów z elektroniką, 11 składów celnych i hurtowni oraz własny transport. Marek Profus jest menedżerem 65 piłkarzy z Europy, Ameryki Południowej i Afryki. Od 1992 r. jest wydawcą tygodnika „Piłka Nożna" i miesięcznika „Piłka Nożna Plus".
14. Józef Wojciechowski
1,37 mld zł
Rok 2009 r. był dla Józefa Wojciechowskiego czasem testu. Jego deweloperski gigant, spółka J.W. Construction, musiał przetrwać turbulencje na rynku nieruchomości. Ostatecznie zysk netto wyniósł ponad 100 mln zł, czyli o 17 mln zł więcej niż rok wcześniej. Pomogła przedsprzedaż mieszkań oraz państwowy program „Rodzina na swoim". Docenili to inwestorzy – ceny akcji spółki wzrosływ 2009 r. o ponad 190 proc. Firma J.W. Construction wyemitowała niezabezpieczone obligacje długoterminowe o wartości 130 mln zł. W 2010 r. ma być głównym wykonawcą pięciogwiazdkowego hotelu Hilton we Wrocławiu (projekt jest wart 330 mln zł). 63-letni Wojciechowski inwestuje też w klub piłkarski Polonia Warszawa. Biznesu nauczył się na emigracji. Pod koniec lat 70. wyjechał do Szwecji, ale była dla niego zbyt socjalistyczna. Wyemigrował do USA i przez 15 lat prowadził firmę deweloperską na Florydzie. J.W. Construction założył po powrocie do Polski w 1993 r.
15. Bogusław Cupiał
1,3 mld zł
Najbardziej znany jest jako właściciel klubu piłkarskiego Wisła Kraków. To jednak tylko ułamek jego majątku, najważniejsza jest firma Tele-Fonika, czwarty producent kabli w Europie. Należy do niej siedem fabryk, w tym dwie za granicą – w Serbii i na Ukrainie. Roczne przychody Tele-Foniki przekraczają miliard euro. W firmę, która większość produkcji eksportuje, mocno uderzył kryzys. Pod koniec 2008 r. jej zagraniczni kontrahenci drastycznie zmniejszyli zamówienia, czego efektem było ścięcie produkcji o 30 proc., zwolnienie jednej piątej załogi i spadek przychodów o ponad 20 proc. 54-letni Cupiał ma wykształcenie średnie. Ukończył technikum kolejowe w Sosnowcu. Zaczynał od sklepu z farbami. Tele-Fonikę założył 18 lat temu.
16. Maciej i Małgorzata Adamkiewiczowie
1,25 mld zł
Są lekarzami i właścicielami farmaceutycznej Grupy Adamed. W jej skład wchodzą trzy spółki: Adamed, Polfa Pabianice i Agropharm (dwie ostatnie przejęte na początku tego roku). Łączne przychody grupy w 2009 r. wyniosły około 600 mln zł. Adamed ma dwa laboratoria – chemiczne i biologiczne, dwa zakłady produkcyjne: w Pieńkowie koło Warszawy i w Łódzkiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. W 2007 r. firma otworzyła Pracownię Biologii Molekularnej i Biotechnologii. Prowadzi badania nad biomolekułami, które posłużą do produkcji innowacyjnych leków. Na badania nad lekami innowacyjnymi firma przeznaczyła do dziś prawie 200 mln zł. W laboratoriach Adamedu naukowcy pracują nad wynalezieniem leku przeciwnowotworowego, nowoczesnego leku na cukrzycę typu II oraz nowych leków na schorzenia ośrodkowego układu nerwowego. W 2010 r. firma zamierza przeznaczyć na badania kolejne 48 mln zł.
17. Bogdan Kaczmarek z rodziną
1,2 mld zł
Kaczmarkowie są właścicielami firmy Com.40 Limited z Nowych Skalmierzyc, producenta sof, foteli i zestawów wypoczynkowych. Kompleks fabryk – największy tego typu w Polsce – zlokalizowany jest w Łódzkiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Meblarskie imperium współpracuje z siecią Ikea, która odbiera większość jego produktów. W 2009 r. Kaczmarek zainwestował 36 mln dolarów w budowę fabryki materaców i sof w Danville w amerykańskim stanie Wirginia. Firma wytwarza także produkty luksusowe pod marką Comfort Living. Kaczmarkowie są udziałowcami m.in. tartaku ABWood w Sławnie, wytwórni foteli i krzeseł Profim z Turka i Fabryki Mebli AIB ze Starachowic. Bogdan Kaczmarek jest także właścicielem ponad połowy udziałów firmy odzieżowej Big Star z Kalisza. Według ostatnich dostępnych danych spółka ta osiągnęła 198 mln zł przychodów i prawie 10 mln zł zysku.
18. Józef i Marian Koralowie
1,2 mld zł
Przedsiębiorstwo Produkcji Lodów „Koral" zaczęło działalność w 1979 r. jako mały zakład rzemieślniczy. Dziś firma jest jednym z największych producentów lodów w Polsce. Według ostatnich danych ma 21 proc. rynku w Polsce, ulegając tylko Algidzie. Firma z Nowego Sącza zdobyła klientów niskimi cenami i kampaniami reklamowymi, w których od lat wykorzystuje celebrytów. Markę Koral reklamowali m.in. Daniel Olbrychski, Maryla Rodowicz, Majka Jeżowska, Helena Vondráčkova, a ostatnio Doda i Natasza Urbańska. W 1998 r. za 7 mln zł wykupili prawo do sponsorowania prognozy pogody po głównym wydaniu „Wiadomości" w TVP. W efekcie sprzedaż ich lodów wzrosła o 60 proc. Bracia Koralowie są bardzo religijni, przeznaczyli 2 mln zł na siedmiometrowy pomnik Jana Pawła II, który stanął na rynku w Nowym Sączu.
19. Grażyna Kulczyk
1,2 mld zł
Jej flagową inwestycją jest Centrum Biznesu i Sztuki Stary Browar w Poznaniu (210 sklepów, 60 tys. m? powierzchni na wynajem, kilkanaście milionów klientów rocznie). Roczny zysk tylko z tytułu najmu powierzchni przekracza 100 mln zł. Mieszczą się tam także apartamenty luksusowego hotelu Blow Up Hall. Grażyna Kulczyk jest fundatorką Art Stations Foundation, która finansuje projekty kulturalne. Jest udziałowcem kilku poznańskich firm – budowlanych, inwestycyjnych i handlowych. Grażyna Kulczyk jest też znaną w Europie kolekcjonerką sztuki. Kolejne odsłony jej prywatnej kolekcji można oglądać na cyklicznych wystawach w galerii Art Stations. Jest także właścicielką nieruchomości w wielu krajach świata.
20. Zbigniew Niemczycki
1,15 mld zł
Biznesu uczył się u Burta Servaasa, właściciela Curtis International. Amerykański biznesmen uczynił go swoim asystentem do spraw Europy Wschodniej. W latach 90. Niemczycki wykupił firmę Servaasa. Ma m.in. fabrykę obudów do sprzętu RTV koło Mławy (główny dostawca dla LG), fabrykę leków Curtis Healthcare w Poznaniuoraz hotel Bryza w Juracie. W szczycie minionej hossy Niemczycki sprzedał swoją firmę lotniczą White Eagle Aviation. Świetny interes zrobił na sprzedaży biurowca Horizon Plaza w Warszawie. Jedna z jego nowych spółek, Lake View, zacznie budowę luksusowej mariny niedaleko Mikołajek na Mazurach. Pasją Niemczyckiego jest lotnictwo. Co roku organizuje piknik lotniczy w Góraszce. Jest właścicielem unikalnej kolekcji zabytkowych samolotów, ma m.in. messerschmitta 109 oraz jedynego latającego MIG-a 15.
21. Henryk Stokłosa z rodziną
1,1 mld zł
Mają udziały w grupie firm, najważniejsze to: Zakład Rolniczo-Przemysłowy Farmutil HS, Zakłady Drobiarskie Koziegłowy oraz Zakłady Mięsne Łmeat-Łuków, których wyroby sprzedawane są w większości polskich sieci handlowych i w ponad 400 firmowych sklepach. Tylko te trzy spółki w 2009 r. osiągnęły przychody ze sprzedaży w wysokości 1,3 mld zł (w 2008 roku – 1,2 mld zł) i prawie 49 mln zł zysku. W 2010 r.Stokłosa planuje inwestycje w produkcję karmy dla psów i kotów (kupił już zakład produkcyjny w Polanowie). Stokłosa ma 61 lat. W 1980 r. założył zakład utylizacji odpadów rolniczo-przemysłowych Farmutil. Po 1989 r. pięciokrotnie uzyskał mandat senatora RP. Jego biznes rozwijał się nawet wtedy, gdy w 2007 i 2008 r. przebywał w areszcie – zarzucono mu korumpowanie urzędników Ministerstwa Finansów. Kolejne rozprawy we wciąż nierozstrzygniętym procesie odbędą się na jesieni.
22. Ryszard Krauze
1,07 mld zł
Jego Petrolinvest (Krauze jest głównym akcjonariuszem) to ulubiona spółka giełdowych spekulantów, którzy albo skupują akcje, podbijając kurs, albo znów masowo je wyprzedają. Spółka handluje gazem i poszukuje ropy naftowej w Kazachstanie. Skok notowań spowodowała informacja o współpracy z francuską firmą Total. Biotechnologiczny Bioton planuje sprzedaż insuliny w Chinach we współpracy z Bayerem. Firma deweloperska Polnord (Krauze ma 45 proc. jej akcji) w 2009 r. miała 63 mln zł zysku. Krauze prowadzi interesy za pośrednictwem spółki Prokom Investments. W jej skład wchodzą m.in. Park Wodny Sopot, Beskidzki Dom Maklerski, Swissmed Centrum Zdrowia, Radio PiN. Był bliskim znajomym prezydenta Kaczyńskiego, ale pod koniec rządów PiS uczyniono z niego symbol złego oligarchy. Wyjechał z Polski na ponad pół roku. Krauze od lat sponsoruje sport. W tym roku jego drużyna koszykarska Asseco Prokom po raz siódmy została mistrzem Polski. Fundacja Ryszarda Krauzego znana jest m.in. z akcji charytatywnych oraz zakupu domu rodzinnego Jana Pawła II w Wadowicach.
23. Zbigniew Komorowski z rodziną
1,06 mld zł
Właściciel Bakomy (nazwa pochodzi od imienia żony Barbary Komorowskiej)," jednego z gigantów polskiego rynku jogurtów. Firma ma ok. 14 proc. rynku jogurtów i kefirów. W ubiegłym roku zysk Bakomy wyniósł 23,"9 mln zł – był o 3 mln zł wyższy niż w 2008 r. Komorowski ma też grupę Polskie Młyny zajmującą się skupem zbóż i produkcją mąki. Produkuje też olej rzepakowy (tłocznia w Tychach) i biopaliwa – w sierpniu 2009 r. ruszyły maszyny w wartej ok. 400 mln zł fabryce w Goświnowicach w woj. opolskim. Najbardziej ambitny plan 66-letniego Komorowskiego," czyli budowa lotniska w Sochaczewie," jest wciąż wielką niewiadomą. Komorowscy są właścicielami około 500 ha terenów w Sochaczewie," a Barbara Komorowska ma trzygwiazdkowy hotel w Kielcach i czterogwiazdkowy w Bydgoszczy.
24. Wiesław Likus z rodziną
1 mld zł
Najbardziej prestiżowy," najpiękniejsze wnętrze," najlepszy w Polsce – to tylko część tytułów przyznanych hotelom należącym do braci Wiesława," Leszka i Tadeusza Likusów. Branżowy ranking Expedia wyróżnił ich krakowski hotel Copernicus jako jeden z najlepszych na świecie. Rewitalizacja zabytkowych wnętrz i budowa w nich ekskluzywnychhoteli to znak firmowy Wiesława Likusa i jego braci. Np. w Copernicusie odrestaurowali XV-wieczne freski. Bracia są właścicielami restauracji i delikatesów Likus Concept Store. Przygodę z biznesem Wiesław Likus," absolwent informatyki krakowskiej AGH," zaczął w latach 80. od importu sprzętu elektronicznego i odzieży. Zarobione pieniądze rodzina Likusów zainwestowała w fabrykę filtrów i tanich papierosów w Jaworniku koło Myślenic. Potem zainwestowali m.in. w fabryki papierosów w Radomiu i Poddębicach oraz browar Głubczyce.
25. Krzysztof Jędrzejewski
920 mln zł
Główny akcjonariusz trzeciego na świecie koncernu z branży górniczej – Grupy ZZM-Kopex (po amerykańsko-brytyjskim koncernie Joy Mining Machinery i niemieckim DBT). Firma produkuje maszyny górnicze," a także buduje i rozbudowuje kopalnie (m.in. wydrążyła system podziemnych komóri tuneli dla europejskiego Centrum Badań Jądrowych CERN k. Genewy). W ubiegłym roku jej przychody wyniosły 2,"3 mld zł. Krzysztof Jędrzejewski wraz z Anną Jędrzejewską są obecnie właścicielami 60 proc. akcji Kopeksu," a także 28 proc. akcji Rafametu (warte 20 mln zł). Zyski obu firm wyniosły w ubiegłym roku 89 mln zł. 43-letni Jędrzejewski jest absolwentem SGGW," a jego kariera na giełdzie zaczęła się zaledwie cztery lata temu. Grupę ZZM-Kopex tworzą m.in. Fabryka Maszyn i Urządzeń Tagor w Tarnowskich Górach, Dozut-Tagor w Zabrzu, Zakłady Urządzeń Technicznych Wamag w Wałbrzychu, Kopex Famago w Zgorzelcu oraz Przedsiębiorstwo Budowy Szybów w Bytomiu.
26. Jacek Domogała
910 mln zł
Właściciel firmy Famur, która jest jednym z największych producentów sprzętu górniczego na świecie. W ubiegłym roku przychody Grupy Famur skurczyły się z ponad miliarda złotych do niespełna 700 mln zł, ale zysk netto pozostał na poziomie 60 mln zł (w I kwartale tego roku – 21 mln zł). Formalnym właścicielem grupy, w której skład wchodzi osiem spółek, jest 25-letni Tomasz Domogała (ma 77 proc. akcji firmy, z czego 71 proc. kontroluje poprzez Przedsiębiorstwo Usługowe AB Consulting sp. z o.o.). Tę potęgę górniczą zbudował jego ojciec Jacek. Domogała senior pochodził z biednej śląskiej rodziny. W 1993 r. znalazł się wśród najbogatszych Polaków. Na listę „Wprost" wrócił jako właściciel Famuru (kupił go w 2002 r. za 33 mln zł). Później przejmował kolejne spółki z branży.
27. Krzysztof Klicki
900 mln zł
Pomysł na biznes – prasa w sklepach spożywczych – Klicki podpatrzył w Austrii. Kiedy w 1990 r. uruchomił firmę, z pierwszej dostawy „Gazety Wyborczej" do sklepów Społem dostał aż 60 proc. zwrotów. Nie zraził się. Do oferty dołączył piątkowe wydania kieleckich dzienników „Słowo Ludu" i „Echo Dnia", a potem „Przyjaciółkę". Dziś jego Kolporter SA ma 5 tys. tytułów w ofercie, które dostarcza do 38 tys. punktów sprzedaży. Jest największym prywatnym dystrybutorem prasy (na koniec 2009 r. Kolporter miał około 49-procentowy udział w rynku dystrybucji prasy, co przełożyło się na 1,25 mld zł przychodów). Przychody liczącej dziś już 15 spółek Grupy Kapitałowej Kolporter wyniosły w 2009 r. 3,8 mld zł, a zysk 9 mln zł.
28. Mariusz Świtalski
900 mln zł
Zaczynał od drobnego handlu piwem, kawą i koszulkami z Tajlandii. W 1987 r. założył z kolegami Elektromis. Potem przekształcił go w sieć hurtowni Eurocash, którą sprzedał z zyskiem portugalskiemu Jeronimo Martins. Temu samemu inwestorowi sprzedał następnie sieć sklepów spożywczych Biedronka. Później 50-letniemu dziś Świtalskiemu udało się stworzyć jeszcze jedną markę handlową – osiedlowe sklepy Żabka, za które zainkasował pół miliarda złotych od czeskiego funduszu Penta. Trzy lata temu uruchomił własny fundusz inwestycyjny Sowiniec. Jego firma Świtalski & Synowie buduje małe centra handlowe i kompleksy mieszkaniowe w średniej wielkości miastach. Firma ma nieruchomości komercyjne warte prawie 200 mln zł, a oprócz tego 770 ha gruntów w Wielkopolsce.
29. Zbigniew Jakubas
850 mln zł
Jeden z najbardziej znanych polskich inwestorów giełdowych. Ma udziały w spółkach akcyjnych: Mennica Polska, Energopol-Południe, Zakłady Automatyki Polna i Zakłady Azotowe Puławy. Ostatnio jego znakiem firmowym są inwestycje w branży kolejowej. Jest właścicielemgrupy Newag (m.in. produkuje i naprawia tabor kolejowy) i spółki Feroco (zajmuje się naprawą torów kolejowych). Obie spółki w 2009 r. osiągnęły 500 mln zł przychodów. Najważniejsza z giełdowych inwestycji Jakubasa – Mennica Polska (przedsiębiorca ma w niej 42 proc. akcji) – przyniosła w 2009 r. aż 99 mln zł zysku. Z kolei Zakłady Azotowe Puławy miały 190 mln zł zysku (Jakubas ma pakiet akcji wart 60 mln zł).30. Adam i Jerzy Krzanowscy 850 mln zł
Współwłaściciele Grupy Nowy Styl, która wyprodukowała już ponad 50 mln krzeseł. To krzesła ich marki Forum Seating zainstalowano na trybunach dwóch stadionów, na których rozgrywane były mecze mundialu (stadion Green Point w Kapsztadzie na ponad 64 tys. widzów oraz 46-tysięczny stadion Mbombela w Nelspruit). W 2012 r. na krzesłach Nowego Stylu zasiądą kibice obserwujący mecze Euro 2012 w Poznaniu. Krzesła krośnieńskiej firmy Nowy Styl znajdują się m.in. na stadionach Widzewa Łódź, Śląska Wrocław oraz Cracovii w Krakowie. W 1992 r. Adam Krzanowski wraz z bratem Jerzym oraz amerykańskimi wspólnikami Henrym i Ronaldem Sternami założyli firmę Nowy Styl. Firma rozpoczęła działalność, zatrudniając kilka osób i zajmując się jako pierwsza w Europie Wschodniej montażem krzeseł z importowanych z Włoch części. Dziś Grupa Nowy Styl ma przedstawicielstwa w Polsce, Rosji, Kazachstanie, Francji, Niemczech i RPA.
31. Anna Podniesińska z rodziną
800 mln zł
Wiele lat spędzili za granicą, dr Antoni Podniesiński, mąż Anny, był ekspertem ONZ. Przywiezione pieniądze inwestowali w wymianę barterową z firmami z Europy Zachodniej oraz w zakup nieruchomości. Obecnie należy do nich osiedle mieszkaniowe w podwarszawskim Konstancinie, kilkaset hektarów gruntówinwestycyjnych w Warszawie i okolicach oraz na Mazurach. Mają też cztery biurowce w stolicy warte 110 mln zł, akcje firm wyceniane na 115 mln zł i budynki magazynowo-produkcyjne w aglomeracji warszawskiej. Sprowadzili do Polski m.in. Batę, DHL i agencję Ogilvy & Mather. Prowadzą firmy zajmujące się głównie handlem, budownictwem i deweloperką. Synowie Anny Podniesińskiej – Bogusław i Sławomir – współpracują z inwestorami amerykańskimi i szykują się do wydobycia gazu łupkowego w Polsce. Mają już potrzebne koncesje.
32. Jerzy Wiśniewski z rodziną
800 mln zł
W latach 80. był szeregowym pracownikiem Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. W 1994 r. założył z żoną Małgorzatą Przedsiębiorstwo Technologie Gazowe Piecobiogaz. Potem utworzył spółkę KRI, która skupowała gaz od PGNiG i sprzedawała go, transportując za pośrednictwem własnej sieci. W 2004 r.firma zmieniła nazwę na PBG, wchłonęła m.in. Hydrobudowę Polska, Infrę, PRID, Betpol, a nawet słowacką Gas & Oil Engineering. Dziś PBG specjalizuje się w budowie i eksploatacji instalacji gazowych i wodnych. W skład holdingu wchodzi ponad 30 spółek. Zysk netto wzrósł z 18 mln zł sześć lat temu do ponad 220 mln zł w roku ubiegłym. Wiśniewski ma dziś 29,6 proc. udziałów w holdingu (wartych ok. 680 mln zł). Ostatni raz pakiet akcji wart ok. 60 mln zł sprzedał w sierpniu ubiegłego roku.
33. Sobiesław Zasada
800 mln zł
W styczniu tego roku skończył 80 lat, ale nie rezygnuje z aktywnego życia zawodowego i sportu. Za kilka tygodni w Warszawie zostanie otwarty należący do niego pierwszy w Polsce salon firmowy Ferrari i Maserati. Wtedy w grupie kapitałowej Sobiesław Zasada SA będą 32 spółki. Większość działa w sektorach budowlanym i motoryzacyjnym. Dwa lata temu Zasada założył hipermarket internetowy Frisco.pl, importuje też wina. Nadal pasjonują go samochody (trzykrotnie był mistrzem Europy, wygrał 148 rajdów), ale ostatnio coraz więcej czasu spędza na swoim katamaranie. Uczestniczył m.in. w prestiżowych regatach Atlantic Rally for Cruisers z Wysp Kanaryjskich na Karaiby. Łączne zyski kontrolowanych przez Zasadę spółek wyniosły (według ostatnich dostępnych danych) prawie 70 mln zł.
34. Mariusz Walter
670 mln zł
W latach 60. zaczynał jako dziennikarz. Gdy zajął się biznesem, postanowił zawojować rynek mediów. Na początku założony w 1983 r. holding ITI zajmował się głównie sprowadzaniem sprzętu elektronicznego z zagranicy. Obecnie Grupa ITI działa głównie na rynku mediów (informacje o Grupie ITI można znaleźć w biogramie rodziny Wejchertów), a Mariusz Walter ma w niej 19,8 proc. udziałów. Jest też jej prezydentem. Został nim po śmierci jesienią zeszłego roku Jana Wejcherta, swojego wieloletniego wspólnika i przyjaciela. Majątek Waltera wzrósł w porównaniu z ubiegłym rokiem o mniej więcej 20 proc., głównie z powodu zmniejszenia ciążącego na ITI długu i lepszych notowań TVN, kluczowej spółki ITI. Mariusz Walter ma 73 lata, jego żoną jest znana dziennikarka Bożena Walter. Ma dwoje dzieci – syn Piotr był przez pewien czas prezesem TVN.
35. Waldemar Kita
620 mln zł
Właściciel francuskiego klubu piłkarskiego FC Nantes. W latach 80. wyjechał do Francji, skończył tam technikum optyczne i założył firmę Corneal produkującą sprzęt okulistyczny i ortopedyczny. Sprzedał ją w 2006 r. za 180 mln euro koncernowi Allergan i zainwestował ponad 10 mln euro w zakup FC Nantes. Od tamtej pory zainwestował w klub kolejne 50 mln euro. Osiągnięcia FC Nantes w czasie jego rządów nie są imponujące. Po sezonie 2006/2007 klub po raz pierwszy od 44 lat spadł do drugiej ligi, potem udało się wrócić do pierwszej ligi, ale w sezonie 2008/2009 klub wypadł z niej ponownie. Wynik z ostatniego sezonu: 15. miejsce w drugiej lidze. Pojawiły się pogłoski, że Kita chce sprzedać klub. We francuskich mediach podawano kwotę 15 mln euro, ale nikt nie traktował jej poważnie.
36. Przemysław Sztuczkowski
610 mln zł
Zbił fortunę na złomie, a ściślej na jego skupowaniu, przerabianiu i sprzedawaniu hutom. Jego firma Złomrex jest liderem tej branży w Polsce. Rok 2009 był jednak najgorszy w jej historii z powodu dekoniunktury na rynku stali, która spowodowała znaczny spadek cen i popytu. Przychody Złomreksu spadły w ubiegłym roku o połowę, do 2 mld zł, przyniósł on w tym okresie niemal 300 mln zł straty. W ostatnich miesiącach koniunktura w branży zaczęła się polepszać i poprawiły się też wyniki firmy. Sztuczkowski ukończył Pomaturalne Studium Ruchu Turystycznego. Na początku lat 90. za pierwsze zarobione 500 dolarów otworzył punkt skupu złomu. W ciągu paru lat stworzył największą sieć takich punktów w kraju. W 2007 r. przejął za 100 mln euro jednego z większych w Europie handlarzy stali, austriacką spółkę Voestalpine Stahlhandel.
37. Maciej Nawrocki
600 mln zł
Jest doświadczonym sternikiem jachtowym, właścicielem superszybkiego regatowego jachtu. Malborska Organika, najważniejsza część holdingu Organika, którego Maciej Nawrocki jest akcjonariuszem, osiągnęła w 2009 r. najwyższy od trzech lat zysk – 13,4 mln zł przy prawie 400 mln zł przychodów. Grupa ma fabryki w Rosji, Czechach, Bułgarii, Rumunii, Serbii, Bośni i Hercegowinie oraz na Białorusi. 45-letni przedsiębiorca biznesu uczył się od starszego kolegi z podwórka – Ryszarda Krauzego. Początkowo zajmował się importem komputerów z Dalekiego Wschodu. Inwestował też w budowę centrów handlowych, handel telefonami, wyłożył pieniądze na produkcję filmu „Psy II. Ostatnia krew" z Bogusławem Lindą. Przeznaczył też kilka milionów euro na skompletowanie zawodowej ekipy żeglarskiej Organika Saling Team.
38. Ryszard Florek z rodziną
590 mln zł
Właściciel firmy Fakro, producenta okien dachowych, jednej z niewielu polskich marek znanych na całym świecie (ok. 15-procentowy udział w rynku globalnym). Florek zatrudnia w firmie 40 konstruktorów, co roku wydaje kilkadziesiąt milionów na badania. Ich efektem jest 58 patentów. Podkreśla, że dzięki temu czuje się bardziej twórcą niż biznesmenem. Jest autorem serwisu internetowego Inteligentnyportfel.pl, na którym pisze o tym, dlaczego w Polsce zarabiamy mniej niż w Europie Zachodniej i czy nasze decyzje o zakupie określonych towarów mogą wpływać na nasze wynagrodzenia. W ubiegłym roku Fakro odnotowało 1,06 mld zł przychodów.
39. Marek Majewski
550 mln zł
Twórca i prezes Neonetu – sieci sklepów AGD i RTV w małych i średnich miastach Polski. Pod względem udziałów w rynku jest na czwartym miejscu w kraju (450 placówek), po Avansie, RTV Euro AGD i Media Markt. Marek Majewski ma 46 lat, w 1990 r., po studiach w Akademii Ekonomicznej w Krakowie, zarejestrował jednoosobową firmę – hurtownię RTV i AGD. Od 1994 r. zaczął prowadzić działalność pod marką Firma Handlowa M and M sp. z o.o. Wkrótce stała się ona liderem dystrybucji sprzętu RTV i AGD na Dolnym Śląsku. W 2003 r. zdecydował się na stworzenie własnej ogólnopolskiej sieci sklepów RTV i AGD pod marką Neonet, która w ciągu ostatnich pięciu lat zwiększyła pięciokrotnie swoje obroty. W ubiegłym roku wyniosły one 1,47 mld zł.
40. Andrzej i Zyta Olszewscy
500 mln zł
Andrzej Olszewski i jego żona Zyta mają połowę wszystkich akcji giełdowego Farmacolu (wartych pół miliarda złotych), jednego z największych w kraju hurtowników leków. Kryzys ich firmie nie zaszkodził. Przychody Farmacolu wzrosły w ubiegłym roku o ponad 20 proc., do 5,1 mld zł przy 102 mln zł zysku netto. Firma w 2009 r. kupiła za 71,5 mln zł 85 proc. akcji Cefarmu Białystok. Olszewski skończył AWF w Katowicach, a jego żona jest farmaceutką. Z pierwszym własnym biznesem ruszyli w 1990 r., kupując aptekę. Potem otwierali kolejne. Aby ułatwić ich zaopatrzenie, stworzyli hurtownię farmaceutyczną. Na szersze wody ich firma wypłynęła po wejściu na warszawską giełdę 11 lat temu – to pozwoliło jej przejąć kilka innych dużych hurtowni leków.
41. Artur Toronowski z rodziną
500 mln zł
Polski król bananów ze Zgorzelca. Jak sam mówi, „na jedzenie, leki i pochówki popyt nigdy nie spada". Jego firma Citronex jest największym importerem bananów w kraju, dostarcza te owoce m.in. do największych sieci handlowych w Polsce. W ubiegłym roku miała 345 mln zł przychodów i 20 mln zysku netto. Toronowski założył firmę importującą cytrusy tuż po upadku komuny, zatrudniał wtedy kilka osób. Dziś w jego spółkach dysponujących flotą 250 ciężarówek pracuje 400 osób. W ubiegłym roku zakończył budowę największej w Europie dojrzewalni bananów. Inwestuje też w „autoparki", jak nazywa wielkie kompleksy składające się m.in. ze stacji benzynowej, hotelu, restauracji i myjni dla wszystkich typów aut, łącznie z tirami. Formalnymi właścicielami firm z grupy Citronex są dwaj synowie Toronowskiego: Robert i Rafał Zarzeccy.
42. Wojciech Mróz
480 mln zł
Lat 56. Jeden z największych producentów mięsnych w Polsce. Jest właścicielem słynnego w czasach PRL PGR Manieczki. Karierę zawodową zaczynał w latach 70. jako zootechnik w rolniczej spółdzielni produkcyjnej. W 1987 r. zaczął sprzedawać mięso z własnego uboju na straganach, a pierwszą ubojnię i masarnię otworzył w 1989 r. Firmy Mroza handlują też m.in. artykułami do produkcji rolnej (Agro-Mróz) i samochodami marki Iveco i Opel (Auto-Mróz). Mróz inwestuje w elektrownie wiatrowe i biogazownie. Sponsoruje kolarstwo i piłkę nożną (w latach 2004-2006 główny sponsor Lecha Poznań).
43. Krzysztof Olszewski z rodziną
480 mln zł
Należąca do Olszewskich firma Solaris Bus & Coach, zatrudniająca 1,5 tys. osób, to jeden z największych i najnowocześniejszych producentów autobusów w Europie. Wysyłaje do 22 krajów. W branży zasłynęła m.in. tym, że jako pierwszy producent w Europie zaczęła wytwarzać seryjnie autobusy hybrydowe. W ubiegłym roku wbrew kryzysowi Solaris sprzedał aż 1114 pojazdów, o 7,5 proc. więcej niż w 2008 roku. Poszerzył też swoją ofertę o tramwaje. W tym roku zdobył m.in. zamówienia na dostawę 223 autobusów do Szwecji. Krzysztof Olszewski pracował w niemieckiej fabryce autobusów Neoplan, po trzech latach awansował na jej dyrektora. Do Polski wrócił w 1994 r., Solaris założył pięć lat później. Firmą, której przychody w zeszłym roku wyniosły 1,2 mld zł, kieruje dziś jego żona Solange, z wykształcenia stomatolog.
44. Andrzej Szymanowski
480 mln zł
Właściciel największej firmy ochroniarskiej w Polsce – Solid Security, która w ciągu ostatnich pięciu lat podwoiła swoje przychody. Pochodzi z Mińska Mazowieckiego. Ma 42 lata, z wykształcenia jest nauczycielem. Z branżą ochroniarską związał się w 1989 r. Dwa lata później założył Solid Security. Dziś jego firma zatrudnia prawie 11 tys. pracowników i ma 29 oddziałów we wszystkich województwach. Szymanowski jest także wyłącznym udziałowcem spółek: Amlux (jednej z największych w Polsce firm świadczących usługi porządkowe), Solid Airports i Patron Service. W marcu 2008 r. kupił Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji „Partner". W 2009 r. Grupa Solid miała 950 mln zł przychodów. Szymanowski jest zapalonym kajakarzem – zdobył m.in. brązowy medal mistrzostw Polski.
45. Jan Kolański z rodziną
475 mln zł
Polski król słodyczy." Rodzina Kolańskich posiada pakiet kontrolny akcji grupy kapitałowej Jutrzenka Holding SA." W skład grupy wchodzą firmy Jutrzenka Colian, Ziołopex, Celmar Rumunia oraz Colian Logistic." Jutrzenka produkuje m."in." wafelki Grześki, ciastka Jeżyki i Wafle Familijne." Na początku lat 90." firma rozpoczęła import przypraw, herbat i bakalii." Tak powstał Ziołopex – producent przypraw, właściciel marki Appetita." Od 2001 r." Jan Kolański stopniowo skupował akcje giełdowej Jutrzenki i wszedł do rady nadzorczej firmy." W 2004 r." został jej prezesem." W tym samym roku do portfolio marek dołączyła Goplana, rok później Kaliszanka,a w połowie 2007 r." Hellena (producent napojów)." W 2009 r." przychody firm należących do Kolańskich wyniosły 600 mln zł."
46. Adam Góral
457 mln zł
Rzeszowska spółka Asseco Poland to jeden z gigantów warszawskiego parkietu dzięki ponadczteromiliardowej kapitalizacji." W 2009 r." zyski wyniosły 373 mln zł i były pięciokrotnie wyższe niż w 2006 r." Prezes Adam Góral ma 10,42 proc." akcji spółki." Asseco to jedna z najbardziej znanych na świecie polskich firm branży IT." Na bazie zagranicznych spółek informatycznych zbudowała holding obejmujący w zasadzie całą Europę oprócz krajów Beneluksu i Wielkiej Brytanii." Grupa Asseco zatrudnia ponad 8 tys." osób." Adam Góral ma 54 lata." Jest doktorem nauk ekonomicznych." Zaczynał w 1991 r." od produkcji keczupu." Nazwa Asseco pojawiła się w 2005 r.", gdy Góral dokonał pierwszej dużej akwizycji – przejął słowacką firmę Asset Soft." Dwa lata później przejął Softbank, a w 2008 r." Prokom Ryszarda Krauzego."
47. Sylwester Cacek
450 mln zł
Pierwszy biznes – sklep z zabawkami w Górze Kalwarii, założył wspólnie z żoną w latach 80.", inwestując zaledwie 800 dolarów zarobionych w Niemczech." Później przerzucił się na handel telewizorami." W 1998 r." kupił od Citibanku Cuprum Bank z Lubina i zmienił jego nazwę na Dominet Bank." Po dziewięciu latach sprzedał swoje 50,1 proc." udziałów belgijskiemuFortisowi i od tamtej pory mógł prowadzić życie rentiera." To – jak twierdzi – byłoby jednak zbyt nudne." Kupił klub piłkarski Widzew Łódź (w 2007 r." za 76 proc." jego akcji zapłacił 10 mln zł, a za resztę kupioną w 2008 r." około 2 mln zł)." W ubiegłym roku 51-letni biznesmen kupił 39 proc." udziałów w spółce Sfinks Polska (za 40 mln zł, dziś ten pakiet wart jest ok." 80 mln zł; ponadto 17,6 proc." udziałów Cacek kontroluje poprzez spółkę OrsNet), do której należą m."in." sieci restauracji Sphinx, Chłopskie Jadło i Wook." W ubiegłym roku Sphinx przyniósł niemal 60 mln zł strat."
48. Krzysztof Grządziel
450 mln zł
Dawniej był sekretarzem PZPR, obecnie jest włocławskim radnym SLD." W 1991 r." założył firmę DGS, która zajmowała się produkcją nakrętek do butelek i słoików." Po paru latach produkty DGS zaczęły podbijać także rynki zagraniczne." Kiedy w 2005 r." Grządziel postanowił sprzedać większość udziałów w firmie, za 80-procentowy pakiet akcji wziął od funduszu Enterprise Investors aż 380 mln zł." Zachował sobie 20 proc." udziałów w spółce i do dziś zasiada w jej radzie nadzorczej." Wraz z synami prowadzi firmę Grządziel Investment, ale większość czasu poświęca polityce i działalności charytatywnej." Prowadzi Fundację Samotna Mama, jej siedzibą jest imponujący hotel, który Grządziel wybudował we Włocławku." Jak twierdzi, zyski z hotelu przeznacza na działalność fundacji." Buduje też we Włocławku galerię handlową i park wodny.
49. Krzysztof Niezgoda
450 mln zł
Pierwsze większe pieniądze zarobił, handlując walutą, produkując majonez i chrupki kukurydziane." W 1993 r." kupił od skarbu państwa akcje fabryki dywanów Agnella i Fabryki Lin i Drutu „Drumet" we Włocławku." Dziś Agnella jest największym w Polsce producentem dywanów (65 proc." rynku)." Niezgoda jest także strategicznym udziałowcem Poznańskiej Grupy Kapitałowej." Za jej pośrednictwem kontroluje firmę PGK Centrum z Poznania, niemiecką spółkę dystrybucyjną NL Drahtseile GmbH oraz hiszpańską firmę Tichany Marbella. Niezgoda jest miłośnikiem śródziemnomorskich wybrzeży. Należy do niego willa Las Sirenas w hiszpańskiej Marbelli. Jego dumą jest znajdujący się tam 100-metrowy salon z kominkiem z białego marmuru oraz otaczający willę ogród i park.
50. Kazimierz Pazgan
440 mln zł
Jego firma Konspol jest jednym z największych w Polsce wytwórców wędlin i innych produktów z drobiu. Założył ją przed 28 laty. Pochodzi spod Nowego Sącza, ze wsi Kamionka Wielka. Jako nastolatek grał na trąbce na góralskich weselach. Pierwsze dużepieniądze zarobił w latach 70. na handlu kwiatami w Świdnicy. Zainwestował w fermę kurczaków, dziś należy do niego pięć takich ferm, w pełni skomputeryzowana mieszalnia pasz i dwie duże fabryki mięsa, które mogą produkować 6 tys. ton miesięcznie. Dostarcza swe produkty m.in. do restauracji KFC i McDonald’s. W ostatniej kampanii prezydenckiej był doradcą gospodarczym Andrzeja Olechowskiego. Obroty spółek grupy Konspol wzrosły w 2009 r. o 10 proc., sięgając 500 mln zł.
Lista 100 Najbogatszych Polaków 2010
Pozycja | Osoba |
---|---|
1 | Jan Kulczyk |
2 | Zygmunt Solorz-Żak |
3 | Leszek Czarnecki |
4 | Marek Mikuśkiewicz |
5 | Michał Sołowow |
6 | Jerzy Starak |
7 | Roman i Grażyna Karkosikowie |
8 | Tadeusz Chmiel |
9 | Dariusz Miłek |
10 | Jarosław Pawluk |
12 | Aleksander Gudzowaty |
13 | Marek Profus |
14 | Józef Wojciechowski |
15 | Bogusław Cupiał |
16 | Maciej i Małgorzata Adamkiewiczowie |
17 | Bogdan Kaczmarek |
18 | Józef i Marian Koralowie |
19 | Grażyna Kulczyk |
20 | Zbigniew Niemczycki |
21 | Henryk Stokłosa |
22 | Ryszard Krauze |
23 | Zbigniew Komorowski z rodziną |
24 | Wiesław Likus z rodziną |
25 | Krzysztof Jędrzejewski |
27 | Krzysztof Klicki |
28 | Mariusz Świtalski |
29 | Zbigniew Jakubas |
30 | Adam i Jerzy Krzanowscy |
31 | Anna Podniesińska z rodziną |
32 | Jerzy Wiśniewski z żoną |
33 | Sobiesław Zasada |
34 | Mariusz Walter |
35 | Waldemar Kita |
36 | Przemysław Sztuczkowski |
37 | Maciej Nawrocki |
38 | Ryszard Florek z rodziną |
39 | Marek Majewski |
40 | Andrzej i Zyta Olszewscy |
41 | Artur Toronowski |
42 | Wojciech Mróz |
43 | Krzysztof Olszewski |
44 | Andrzej Szymanowski |
45 | Jan Kolański z rodziną |
46 | Adam Góral |
47 | Sylwester Cacek |
48 | Krzysztof Grządziel |
49 | Krzysztof Niezgoda |
50 | Kazimierz Pazgan |
51 | Adam Bachleda – Curuś z synami |
52 | Marek Stefański |
53 | Grzegorz Grzelak |
54 | Andrzej Walczak |
55 | Janusz i Elżbieta Filipiakowie |
56 | Wojciech Pluta – Plutowski |
57 | Teresa Mokrysz z rodziną |
58 | Arkadiusz Muś |
59 | Zbigniew Opach |
60 | Krzysztof Oleksowicz |
61 | Andrzej Czernecki |
62 | Irena Eris i Henryk Orfinger |
63 | Ryszard Varisella |
64 | Piotr Voelkel |
65 | Zbigniew Juroszek |
66 | Wojciech i Dorota Soszyńscy |
67 | Stanisław Han |
68 | Roman Kluska |
69 | Przemysław i Radosław Koelner |
70 | Piotr i Paweł Wosiowie |
71 | Krzysztof Domarecki |
74 | Bogdan Szewczyk z rodziną |
75 | Dariusz Wojdyga |
76 | Tadeusz Niewiadomski |
76 | Andrzej Rybicki |
78 | Bogusław Wypychewicz z żoną |
79 | Zbigniew Benbenek |
80 | Krzysztof Pawiński |
81 | Sławomir Rusinek |
82 | Zdzisław Stuglik |
83 | Józef Szczur |
84 | Robert Kamiński |
85 | Adam i Piotr Rączyńscy |
86 | Stanisław Rosnowski |
87 | Tomasz Kurzewski |
88 | Marek Jutkiewicz |
89 | Jerzy Mazgaj |
90 | Adam Banaszczyk |
92 | Jacek Rutkowski |
93 | Ngoc Tu Tao |
94 | Wojciech Wajda z żoną |
95 | Grzegorz Dzik |
97 | Kazimierz Herba |
98 | Józef Biegaj |
99 | Paweł i Mariusz Szataniakowie |
100 | Tomasz Czechowicz |
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.