50 największych unijnych inwestycji na 20 lecie Polski w UE

50 największych unijnych inwestycji na 20 lecie Polski w UE

Metro warszawskie, stacja Młynów
Metro warszawskie, stacja Młynów Źródło:Metro Warszawskie Sp. z o.o
20 lat temu Polacy powiedzieli Unii Europejskiej „tak”. Z  okazji tego jubileuszu przygotowaliśmy Ranking 50 największych unijnych inwestycji w Polsce oraz zestawienie 10 małych i średnich polskich firm, które wiodły prym w pozyskiwaniu unijnych funduszy. Przez prawie dwie dekady naszego członkostwa we Wspólnocie do Polski napłynęło 157 mld euro.

W dwudniowym referendum, które odbyło się w weekend 7-8 czerwca 2003 roku 77,5 proc. rodaków opowiedziało się za włączeniem Polski do struktur europejskich. Niecały rok później, dokładnie 1 maja 2004 roku, Polska, wspólnie z dziewięcioma innymi państwami Europy Centralnej, weszła do Unii. Grono wspólnoty powiększyło się do 25 krajów członkowskich i było to największe rozszerzenie w historii Unii Europejskiej.

W referendum najważniejsza była frekwencja. Musiała przekroczyć 50 proc., żeby głosowanie było ważne. Ostatecznie frekwencja wyniosła 59 proc. Półtora miesiąca po referendum Polska podpisała Traktat Akcesyjny. A 1 maja 2004 roku w Dublinie odbyła się oficjalna uroczystość wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Ówczesny przewodniczący Parlamentu Europejskiego Irlandczyk Pat Cox przywitał nowe państwa słowami: „Witamy w domu”. Zachęcał je, by wykorzystywały szanse stwarzane przez członkostwo we Wspólnocie.

Szans pojawiło się mnóstwo: otwarcie granic, wspólny rynek i to, co rozbudzało największe emocje, czyli unijne fundusze. Z ostatniego badania CBOS wynika, że po prawie dwóch dekadach Polski w UE aż 92 proc. Polaków popiera nasze członkostwo w strukturach europejskich. Jesteśmy więc narodem euroentuzjastów.

50 największych unijnych inwestycji

20 lat po unijnym referendum to dobry czas, na podsumowania. Z tej okazji przygotowaliśmy ranking 50 największych unijnych inwestycji. Wymienione w nim projekty pochodzą z ostatniej unijnej perspektywy przypadającej na lata 2014-2020. Głównym kluczem wyboru była największa wartość unijnego dofinansowania. Widać, jak potężny wpływ mają fundusze na otaczającą nas rzeczywistość. Oto tylko kilka przykładów inwestycji, które nie powstałyby tak szybko bez możliwości wykorzystania funduszy europejskich.

Dwa pierwsze miejsca zajmuje warszawskie metro. Chodzi o drugi i trzeci etap budowy drugiej linii linii metra. To w sumie 11 nowych stacji oraz 30 sztuk taboru do ich obsługi. Środki na ten cel w kwocie prawie 3,8 mld zł, co stanowi ok. 60 proc. całej inwestycji wartej ponad 6,5 mld zł, pochodziły z funduszy europejskich.

Na trzecim miejscu uplasowała się modernizacja toru wodnego Świnoujście-Szczecin. Chodziło przede wszystkim o jego wydrążenie do głębokości 12,5 m, co pozwoliło zawijać do szczecińskiego portu większym gabarytowo jednostkom. Wcześniej duże statki musiały „zrzucać” część ładunku w Świnoujściu, żeby płynąć dalej do Szczecina. Przez płytszy tor wodny w głąb kraju mogły dostać się jednostki z ładunkiem ok. 20 tys. ton. Teraz, po oddanej już rok temu inwestycji, do Szczecina zawijają już statki z dwa razy większym gabarytem.

Do końca tego roku zaplanowano położenie 10 tys. km linii światłowodowych oraz wzniesienie 1197 obiektów radiokomunikacyjnych. Nowy system usprawni przede wszystkim komunikację personelu prowadzącego ruch kolejowy. Do tej pory dyżurny ruchu łączył się z maszynistą w sposób analogowy przez radio. Nie mógł jednocześnie odbierać i nadawać sygnałów. Poza tym docierało do niego wiele nieistotnych komunikatów od innych pracowników kolei, którzy rozmawiali na tej samej częstotliwości. W tym kontekście technologia GSM-R to na kolei rewolucja. Pozwoli na bardziej precyzyjne i aktualne przekazywanie informacji, również nadawanie i odbieranie wiadomości tekstowych. To wszystko ma się przełożyć na lepszą jakość usług – pociągi będą mogły jeździć szybciej, częściej i bezpieczniej.

W pierwszej dziesiątce rankingu pojawiły się również takie inwestycje, jak budowa zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na Odrze, realizacja odcinka drogi ekspresowej S19 z Lublina do Rzeszowa, modernizacja układu falochronów w gdańskim porcie czy zapewnienie Polakom dostępu do szybkiego internetu.

Jedna z inwestycji z pierwszej dziesiątki została oddana do użytku zaledwie kilka tygodni temu. Mowa o tunelu pod Świną łączącym wyspy Uznam i Wolin oraz samo Świnoujście z resztą kraju.

Wśród innych inwestycji znaleźć można m.in projekt dotyczący inwestycji „Prace na liniach kolejowych nr 68, 565 na odcinku Lublin – Stalowa Wola Rozwadów wraz z elektryfikacją”: był dla nas kolejnym kontraktem realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Kontrakt wymagał od Wykonawcy dużego doświadczenia w realizacji inwestycji infrastrukturalnych, bo był nie tylko wielobranżowy, ale obejmował również budowę nowej sieci trakcyjnej na całym ponad 100 km odcinku linii. Ale dzięki zaangażowaniu naszego zespołu z powodzeniem zakończyliśmy prace w terminie umownym. Mam nadzieję, że przyczyniliśmy się do wzmocnienia potencjału rozwojowego tego regionu, a przede wszystkim do poprawy komfortu podróży mieszkańców miejscowości na liniach objętych tym projektem.

Teraz skupiamy się na kolejnym ważnym projekcie w Pyrzowicach, gdzie dla poprawy zasilania w rejonie Lotniska zajmujemy się m.in budową sieci kablowej o napięciu 110 kV oraz stacji GPZ 110/20 kV Pyrzowice Lotnisko, a także kończymy prace związane z rewitalizacją i odbudową linii kolejowej nr 182 Tarnowskie Góry – Zawiercie, w ramach której powstanie m.in. połączenie kolejowe na Lotnisko Katowice Pyrzowice – mówi Marita Szustak, prezes Track Tec Construction.

O tym, jak wielkie znaczenie dla wielu projektów miało unijne wsparcie, przekonuje dalsza część naszego rankingu. W pierwszej pięćdziesiątce najwięcej, bo aż 14 inwestycji, jest związanych z koleją. Drugą największa grupę projektów stanowią inwestycje drogowe (10). Następnie transport miejski (8). Po cztery inwestycje przypadają na sektory ochrony zdrowia i środowiska. Następnie transport miejski (8). Po cztery inwestycje przypadają na sektory ochrony zdrowia i środowiska.

50 największych unijnych inwestycji na 20 lecie Polski w UE

Tytuł projektu
Nazwa beneficjenta | Kategoria
Wartość projektu (zł)
Dofinansowanie z EU (zł)
1 Budowa II linii metra wraz z zakupem taboru – etap III 
Miasto stołeczne Warszawa | Transport miejski
3 564 536 216
1 952 151 513
2 Budowa II linii metra, wraz z infrastrukturą towarzyszącą i zakupem taboru
– etap II 
Miasto stołeczne Warszawa | Transport miejski
2 942 508 171
1 826 345 155
3 Modernizacja toru wodnego Świnoujście – Szczecin do głębokości 12,5 m
Urząd Morski w Szczecinie | Infrastruktura morska
1 935 556 000
1 226 448 000
4 POIS.05.02.00-00-0034/18 – Modernizacja wybranych dworców na linii kolejowej nr 213
– przykład Dworzec Władysławowo
76 333 102
52 159 268
5 POIS.05.02.00-00-0022/17 – Rozszerzenie potencjału przewozowego kolei metrotpolitarnej na terenie Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego – etap I 612 583 786
259 354 943
6 Usprawnienie połączenia komunikacyjnego pomiędzy wyspami Uznam i Wolin w Świnoujściu – budowa tunelu pod Świną
Gmina miasto Świnoujście | Transport drogowy
912 790 907
775 676 245
7 Wdrożenie instrumentów finansowych w ramach osi priorytetowej I Powszechny dostęp do szybkiego internetu Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020
Bank Gospodarstwa Krajowego | Technologie
756 432 075
716 686 359
8 Modernizacja układu falochronów osłonowych w Porcie Północnym w Gdańsku
Urząd Morski w Gdyni | Infrastruktura morska
795 100 433
675 184 104
9 Zbiornik przeciwpowodziowy Racibórz Dolny na Odrze w województwie śląskim (polder)
PGW Wody Polskie | Ochrona środowiska
1 995 176 677
667 040 000
10 Budowa drogi ekspresowej S19 Lublin – Rzeszów, odc. w. Nisko Południe (bez węzła) – w. Sokołów Małopolski Północ (z węzłem)
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | Transport drogowy
1 132 005 519
587 297 822
11 Budowa trasy tramwajowej do Wilanowa wraz z zakupem taboru oraz infrastrukturą towarzyszącą
Tramwaje Warszawskie | Transport miejski
1 201 554 915
554 633 384
12 Kolej na dobre połączenia – unowocześnienie wagonów i lokomotyw dla PKP Intercity S.A.
PKP Intercity | Kolej
1 349 646 634
515 206 886
13 Budowa drogi ekspresowej S7, odc.Moczydło (granica województwa świętokrzyskiego) – w. Miechów
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | Transport drogowy
977 894 913
497 801 099
14 Przyspieszamy komfortowo – unowocześnienie wagonów i zakup lokomotyw dla PKP Intercity S.A.
PKP Intercity | Kolej
1 156 050 037
495 765 402
15 Budowa drogi ekspresowej S19 Lublin-Rzeszów, odc. w. Lasy Janowskie (bez węzła) – w. Nisko Południe (z węzłem)
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | Transport drogowy
873 983 177
468 342 019
16 Zintegrowany Projekt modernizacji i rozwoju infrastruktury tramwajowej w Aglomeracji Śląsko-Zagłębiowskiej wraz z zakupem taboru tramwajowego – etap I 
Tramwaje Śląskie | Transport miejski
951 544 104
461 840 845
17 Kompleksowy program integracji sieci niskoemisyjnego transportu publicznego w metropolii łódzkiej wraz z zakupem taboru do obsługi trasy W-Z oraz innych linii komunikacyjnych i modernizacją zajezdni tramwajowych w Łodzi
Miasto Łódź | Transport miejski
687 845 182
448 302 896
18 Modernizacja linii kolejowej nr 354 Poznań Główny PoD – Chodzież – Piła Główna w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020
PKP Polskie Linie Kolejowe | Kolej
613 710 652
424 107 897
19 Budowa drogi ekspresowej S19 Lublin-Rzeszów odc. Sokolów Młp. Północ – Stobierna oraz w. Świlcza – w. Rzeszów Południe
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | Transport drogowy
749 591 118
400 407 460
20 Prace na linii kolejowej nr 216 na odcinku Działdowo – Olsztyn
PKP Polskie Linie Kolejowe | Kolej
575 692 226
396 212 462
21 Wdrażanie instrumentów finansowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020
Europejski Bank Inwestycyjny | Rozwój firm
463 639 647
394 093 700
22 Ochrona przed powodzią Kotliny Kłodzkiej ze szczególnym uwzględnieniem ochrony miasta Kłodzka
PGW Wody Polskie | Ochrona środowiska
976 278 462
369 569 729
23 Budowa drogi S7 Radom (Jedlińsk) – Jędrzejów, odc. w. Chęciny – Jędrzejów Generalna
Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | Transport drogowy
767 817 493
361 169 872
24 Prace na linii kolejowej nr 25 na odcinku Kamienna – Sandomierz
PKP Polskie Linie Kolejowe | Kolej
609 058 042
357 405 255
25 Gazociąg Lwówek-Odolanów Operator Gazociągów Przesyłowych
Gaz-System | Energetyka
765 019 511
350 770 004
26 Prace na liniach kolejowych nr 68, 565 na odcinku Lublin – Stalowa Wola Rozwadów wraz z elektryfikacją
PKP Polskie Linie Kolejowe | Kolej
528 353 493
327 561 347
27 Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej – etap IV A 
Gmina miasto Gdańsk | Transport miejski
643 832 353
324 900 585
28 Dostępność Plus dla zdrowia
Ministerstwo Zdrowia | Ochrona zdrowia
352 675 142
297 234 610
29 Budowa obwodnicy Wałbrzycha w ciągu drogi krajowej nr 35
Gmina Wałbrzych | Transport drogowy
397 480 382
296 792 459
30 Zakup taboru autobusowego (130 niskopodłogowych autobusów niskoemisyjnych) wraz z infrastrukturą towarzyszącą
Miejskie Zakłady Autobusowe | Transport miejski
408 660 575
281 888 900
31 Usprawnienie systemu ratownictwa w transporcie kolejowym – etap I 
Komenda Główna Straży Pożarnej | Kolej
328 249 969
277 162 500
32 Usprawnienie systemu ratownictwa na drogach – etap IV
Komenda Główna Straży Pożarnej | Transport drogowy
323 119 810
274 624 213
33 Rewitalizacja linii kolejowej nr 25 na odcinku Padew – Mielec – Dębica, etap I 
PKP Polskie Linie Kolejowe | Kolej
417 738 094
274 039 105
34 Pogłębianie toru podejściowego i akwenów wewnętrznych Portu Gdynia – etapy I i III oraz przebudowa nabrzeży w Porcie Gdynia – etapy II i III
Morski Port Gdynia | Infrastruktura morska
559 642 791
273 000 000
35 Budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Gdańsku
Port Czystej Energii | Ochrona środowiska
742 458 020
270 696 805
36 Rozszerzenie potencjału przewozowego kolei metropolitarnej na terenie Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego – etap I 
Szybka Kolej Miejska | Kolej
612 583 786
259 354 943
37 Prace na linii kolejowej nr 219 na odcinku Szczytno – Ełk
PKP Polskie Linie Kolejowe | Kolej
388 088 792
256 272 616
38 Prace na liniach kolejowych nr 140, 148, 157, 159, 173, 689, 691 na odcinku Chybie – Żory – Rybnik – Nędza/Turze
PKP Polskie Linie Kolejowe | Kolej
471 086 105
249 582 438
39 Rozbudowa Drogi Krajowej Nr 81 od węzła autostrady A4 z DK86 do budowanego węzła z ul. Armii Krajowej – e tap I 
Miasto Katowice | Transport drogowy
303 150 934
244 193 543
40 Poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej w Toruniu – BiT City II 
Gmina miasta Toruń | Transport miejski
461 533 792
238 328 032
41 Budowa Wielkopolskiego Centrum Zdrowia Dziecka (szpitala pediatrycznego) wraz z jego wyposażeniem
Samorząd Województwa Wielkopolskiego | Ochrona zdrowia
457 533 762
237 055 732
42 Wyposażenie nowej siedziby Szpitala Uniwersyteckiego Kraków-Prokocim SPZOZ
Szpital Uniwersytecki w Krakowie | Ochrona zdrowia
293 394 772
236 859 690
43 Budowa Osi Zachodniej we Wrocławiu w ciągu drogi krajowej nr 94
Miasto Wrocław | Transport drogowy
380 996 142
233 390 021
44 Wdrażanie instrumentów finansowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Europejski
Bank Inwestycyjny | Ochrona środowiska
269 012 894
228 660 960
45 Poprawa dostępu do Portu w Szczecinie w rejonie Kanału Dębickiego
Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście | Infrastruktura morska
452 701 818
225 960 000
46 Wsparcie rozwoju i konkurencyjności przedsiębiorstw przez instrumenty finansowe
Bank Gospodarstwa Krajowego | Rozwój firm
238 612 198
208 124 880
47 Budowa Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej – PKA: Budowa i modernizacja linii kolejowych oraz infrastruktury przystankowej Województwo Podkarpackie | Kolej 415 170 476
208 068 486
48 Wdrożenie e-usług w placówkach POZ i ich integracja z systemem e-zdrowia z wykorzystaniem narzędzia centralnego (akronim – Centralne e-usługi POZ lub e-Gabinet+)
Ministerstwo Zdrowia | Technologie
199 302 876
199 302 876
49 Przebudowa i rozbudowa Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. L. Rydygiera w Toruniu
Wojewódzki Szpital Zespolony im. L.Rydygiera w Toruniu | Ochrona zdrowia
256 730 193
198 647 584
50 Budowa obwodnicy Stalowej Woli i Niska w ciągu DK 77
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | Transport drogowy
297 229 777
194 135 036

Artykuł został opublikowany w 31/2023 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.